کتاب حاضر دارای ویژگیهای زیر است:
با توجه به درسهای فیزیک پایه آزمایشهایی برگزیده شدهاند که تقریباً در برنامهٔ درسی همه کشورها وجود دارند. بسیاری از آزمایشها منطبق با برنامههای آزمایشگاههای فیزیک پایهٔ 1، 2 و 3 و اپتیک رشتهٔ فیزیک و نیز آزمایشگاههای فیزیک عمومی دانشکدههای علوم، فنی، مهندسی و کشاورزی است که مربیان محترم میتوانند با توجه به شرایط و امکانات آزمایشگاه خود تعدادی از آزمایشها را انتخاب کند. بسیاری از آزمایشهای سادهتر کتاب میتواند برای دانشآموزان دبیرستانها مفید باشد و نیز در کلاسهای کارآموزی و بازآموزی ضمن خدمت دبیران مورد استفاده قرار گیرد.
در انتخاب وسایل آزمایشگاهی سعی شده است از وسایل سادهای استفاده شود که تهیه و ساختن آنها امکانپذیر باشد تا جنبهٔ آموزشی بیشتری داشته باشد. از انتخاب وسایل آزمایشگاهی وارداتی تا حد امکان پرهیز شده است. با توجه به اینکه در حال حاضر تهیه وسایل آزمایشگاهی ساخت خارج از کشور در بازار بسیار مشکل است. مربیان محترم آزمایشگاههای دانشگاهها میتوانند با نمونهبرداری از وسایل پیشنهادی در مورد راهاندازی و تجهیز آزمایشگاههای نوبنیاد اقدام کنند.
دانشآموزان و دانشجویان میتوانند تعداد زیادی از وسایل مورد نظر خود را بسازند و آزمایش کنند که این امر در ایجاد مهارتهای یدی و توانایی اندیشیدن و پرورش خلاقیت و ابتکار سهمی بسزا خواهد داشت.
دستور کار آزمایشها با زبانی ساده، روش انجام آزمایش را توضیح داده است و برای اینکه دانشجویان را از مراجعه به کتب و منابع مختلف درسی بینیاز سازد تئوری آزمایشها در حد لزوم به صورت مقدمهٔ آزمایش ذکر شده است.
در گزینش واژهها و اصطلاحات علمی از واژههای متداول استفاده شده است. از جزوات آزمایشگاهی همکاران دانشگاهی بهویژه در آزمایشهای اپتیک از نوشتههای آقای ناصر مقبلی بسیار سود جستهایم که ضمن قدردانی از کلیهٔ آنان به این وسیله مراتب سپاس خود را اعلام میداریم.
تذکر هرگونه کمی و کاستی در این کتاب و پیشنهادهایی که در مورد افزایش کارایی آن میشود موجب امتنان خواهد بود.
|
نکاتی در مورد نحوهٔ کار در آزمایشگاه و تهیهٔ گزارش کار |
|
محاسبهٔ خطاها در چهار عمل اصلی |
|
نمایش هندسی ارتباط دو کمیت با یکدیگر |
|
آزمایش ۱ـ وسایل اندازهگیری |
|
آزمایش ۳ـ بررسی قانون هوک در فنر و حرکت نوسانی فنر |
|
آزمایش ۴ـ سقوط آزاد اجسام |
|
آزمایش ۶ـ بررسی برایند و گشتاور نیروها |
|
آزمایش ۸ـ کشش ریسمان روی استوانه |
|
آزمایش ۹ـ بررسی قوانین حرکت |
|
آزمایش ۱۱ـ گشتاور ماند دیسک |
|
آزمایش ۱۳ـ آونگ مرکب، آونگ دوطرفه |
|
آزمایش ۱۶ـ بررسی فشار سیالات ساکن |
|
آزمایش ۲۰ـ بررسی معادلهٔ برنولی |
|
آزمایش ۲۱ـ بررسی پدیدههای موجی |
|
آزمایش ۲۲ـ بررسی امواج ساکن در ریسمان و فنر |
|
آزمایش ۲۳ـ پدیده تشدید (رزنانس) در تارها و لولههای صوتی |
|
آزمایش ۲۵ـ آینهٔ کاو و کوژ |
|
آزمایش ۲۸ـ اندازهگیری ضریب شکست تیغهٔ شیشهای بهوسیلهٔ میکروسکوپ |
|
آزمایش ۳۲ـ ابیراهی عدسیها |
|
آزمایش ۳۷ـ اندازهگیری طول موج نورهای ساده توسط اسپکتروسکوپ |
|
آزمایش ۳۸ـ تداخل امواج نوری |
|
آزمایش ۳۹ـ حلقههای نیوتون |
|
آزمایش۴۰ـ تداخلسنج مایکلسون |
|
آزمایش ۴۱ـ تداخلسنج فابری ـ پرو |
|
آزمایش ۴۲ـ پراش فرنل و فرانهوفر |
|
آزمایش ۴۳ـ بررسی توری مسطح |
|
آزمایش ۴۴ـ دستگاه نورنبرگ |
|
آزمایش ۴۵ـ تعیین ضریب شکست یک دیالکتریک با استفاده از زاویهٔ بروستر |
|
آزمایش ۴۷ـ تیغههای بلورین |
|
آزمایش ۴۸ـ تحقیق قانون مالوس و بررسی اثر تیغهٔ مربع موج |
|
آزمایش ۴۹ـ پلاریزاسیون چرخشی در بلور کوارتز |
|
آزمایش ۵۰ـ سویابی (پلاریمتری) |
|
آزمایش ۵۱ـ گرماسنجی (کالریمتری) |
|
آزمایش ۵۲ـ تغییر حالت یک جسم خالص |
|
آزمایش ۵۳ـ معادل مکانیکی گرما |
|
آزمایش ۵۵ـ ضریب انبساط طولی اجسام |
|
آزمایش ۵۶ـ ضریب رسانایی گرمایی |
|
آزمایش ۵۷ـ وشکسانی (ویسکوزیته) |
|
آزمایش ۵۸ـ ضریب اتمیسیتهٔ گازها |
|
آزمایش ۵۹ـ اندازهگیری گرمای ویژهٔ مایعات با روش سرد کردن |
|
آزمایش ۶۰ـ قانون بویل ـ ماریوت |
|
آزمایش ۶۱ـ تعیین ضریب انبساط حجمی مایعات (روش اول) |
|
آزمایش ۶۲ـ تعیین ضریب انبساط حجمی مایعات (روش دوم) |
|
آزمایش۶۳ـ آشنایی با وسایل اندازهگیری الکتریکی |
|
آزمایش۶۴ـ قانون اهم و به هم بستن مقاومتها |
|
آزمایش ۶۵ـ تحقیق قانون R=PL/S |
|
آزمایش ۶۶ـ تعیین مقاومت مجهول به روش پل وتستون و پل تار |
|
آزمایش ۶۸ـ اندازهگیری مقاومت داخلی و نیروی محرکهٔ پیلها |
|
آزمایش ۶۹ـ اسیلوسکوپ (نوسان نما) |
|
آزمایش ۷۰ـ قوانین الکترومغناطیس |
|
آزمایش ۷۲ـ مطالعهٔ سلف در جریان متناوب و اندازهگیری مقاومت ظاهری |
|
آزمایش ۷۴ـ پر و خالی شدن خازن و به هم بستن خازنها |
|
آزمایش ۷۵ـ بررسی مدارهای R-L-C |
|
مشخص کردن مقاومتها به وسیلهٔ رنگهای مختلف |